Trần Nhật Duật – En dyktig general fra Trần-dynastiet

Trần Nhật Duật – En dyktig general fra Trần-dynastiet

Trần Nhật Duật var den sjette sønnen til kong Trần Thái Tông. Ifølge legenden ba moren hans gudene om hjelp for å få barn i 21 dager. En natt drømte hun at en stor stjerne falt ned på sengen hennes, og deretter ble hun gravid og fødte Trần Nhật Duật i år 1255. Da han ble født, hadde han fire tegn på hånden som sa “Chiêu Văn đồng tử”, og derfor ga faren ham tittelen “Chiêu Văn”.

Allerede som barn var Trần Nhật Duật svært intelligent og kunnskapstørst. Han likte å lære språk og utforske skikkene til ulike folkegrupper. Han kunne snakke flytende kinesisk (Song) og språket til Champa-folket, og han samtalte ofte med utlendinger som besøkte Thăng Long. Han pleide også å besøke landsbyen Bà Già, hvor mange champa-folk bodde, for å lære om deres kultur.

Trần Nhật Duật pacifiserte opprøret i Đà Giang uten blodsutgytelse

I år 1280 gjorde herskeren over Đà Giang, Trịnh Giác Mật, opprør mot Trần-dynastiet. På den tiden dekket Đà Giang-området dagens Mộc Châu (Sơn La) og Đà Bắc (Hòa Bình). Giác Mật var en mektig leder som hadde kontrollert dette området i mange år, og han hadde en stor hær samt støtte fra lokale stammer. Samtidig forberedte Yuan-dynastiet en stor invasjon av Đại Việt, og hoffet måtte raskt stabilisere situasjonen i landet for å kunne fokusere på den ytre fienden.

Flere dyktige generaler ble sendt for å slå ned opprøret, men ingen klarte å undertrykke det. I denne kritiske situasjonen bestemte kong Trần Nhân Tông seg for å sende Trần Nhật Duật for å forhandle med Giác Mật og overtale ham til å overgi seg.

Da Trịnh Giác Mật fikk høre at Trần Nhật Duật var på vei, fryktet han at denne talentfulle generalen ville kunne vinne over folket og svekke hans makt. Derfor planla han å drepe ham. Han sendte en utsending til Trần Nhật Duật med et brev som sa:

“Giác Mật tør ikke trosse hoffets ordre. Hvis den ærede herren kommer alene til meg, vil jeg overgi meg umiddelbart.”

Selv om brevet var høflig formulert, var det en felle. Trần Nhật Duậts offiserer forsto faren og prøvde å overbevise ham om ikke å gå, i frykt for at Giác Mật ville svike ham og drepe ham. Men Trần Nhật Duật svarte rolig:

“Hvis jeg ikke drar, vil hoffet sende en annen general. Da vil det bryte ut krig, og folket her vil lide. Hvis noe skjer med meg, vil kongen sende noen andre, men kanskje vil ikke Giác Mật få en ny sjanse til å overgi seg.”

Med disse ordene satte han seg alene på hesten sin, kun ledsaget av noen få tjenere.

Da han ankom Giác Mật sitt leir, så han at opprørshæren hadde satt opp flere rekker med bevæpnede soldater, alle med mistenksomme blikk rettet mot ham. Likevel red Trần Nhật Duật fryktløst videre, rolig og selvsikker. Han hilste på folkene der på deres eget språk og startet samtaler med Giác Mật basert på deres skikker. For å vise at han ønsket fred, drakk han til og med vin gjennom nesen – en lokal skikk – og spiste med hendene, akkurat som dem. Denne gesten overrasket Giác Mật og hans menn, og etter hvert ble de mer vennlig innstilt mot ham.

Etter møtet dro Trần Nhật Duật tilbake til sin leir. Kort tid etter kom Trịnh Giác Mật med sin familie og sin hær for å overgi seg. Takket være Trần Nhật Duậts kløkt og diplomatiske ferdigheter klarte Trần-dynastiet å pacifisere Đà Giang uten å måtte bruke våpen, og de kunne dermed sikre stabilitet i det nordvestlige grenselandet og fokusere på Yuan-trusselen.

Etter å ha fullført oppdraget, eskorterte Trần Nhật Duật Giác Mật og hans familie til Thăng Long for å møte kongen. Hoffet berømmet ham for hans innsats. Kong Trần Nhân Tông bestemte seg for å benåde Giác Mật og tillot ham å returnere til Đà Giang, men beholdt hans kone og barn i hovedstaden. Trần Nhật Duật tok personlig ansvar for å ta vare på Giác Mậts familie og ba hoffet gi dem en høy adelstittel og oppgaven med å ta vare på de kongelige fiskedammene. Etter en tid fikk familien også tillatelse til å vende hjem.

Takket være Trần Nhật Duậts intelligens og diplomati var den nordvestlige grensen sikret, noe som gjorde det mulig for Trần-dynastiet å konsentrere seg om kampen mot Yuan-invasjonen. Selv etter at Giác Mật var benådet og sendt hjem, fortsatte Trần Nhật Duật å bekymre seg for hans familie og deres velferd.


—

Trần Nhật Duật – Vị tướng tài giỏi của nhà Trần
Trần Nhật Duật – En dyktig general fra Trần-dynastiet

Trần Nhật Duật là con trai thứ sáu của vua Trần Thái Tông.
Trần Nhật Duật var den sjette sønnen til kong Trần Thái Tông.

Theo truyền thuyết, mẹ ông đã cầu trời suốt 21 ngày để có con.
Ifølge legenden ba moren hans gudene om hjelp for å få barn i 21 dager.

Một đêm, bà mơ thấy một ngôi sao lớn rơi xuống giường, sau đó bà có thai và sinh ra Trần Nhật Duật vào năm 1255.
En natt drømte hun at en stor stjerne falt ned på sengen hennes, og deretter ble hun gravid og fødte Trần Nhật Duật i år 1255.

Khi sinh ra, trên tay ông có bốn chữ “Chiêu Văn đồng tử”, vì vậy vua cha đặt hiệu cho ông là “Chiêu Văn”.
Da han ble født, hadde han fire tegn på hånden som sa “Chiêu Văn đồng tử”, og derfor ga faren ham tittelen “Chiêu Văn”.

Ngay từ nhỏ, Trần Nhật Duật đã rất thông minh và ham học.
Allerede som barn var Trần Nhật Duật svært intelligent og kunnskapstørst.

Ông thích tìm hiểu các thứ tiếng và phong tục của các dân tộc khác.
Han likte å lære språk og utforske skikkene til ulike folkegrupper.

Ông có thể nói tiếng Tống, tiếng Chiêm Thành rất giỏi và thường trò chuyện với người nước ngoài đến Thăng Long.
Han kunne snakke flytende kinesisk (Song) og språket til Champa-folket, og han samtalte ofte med utlendinger som besøkte Thăng Long.

Ông cũng hay đến thôn Bà Già – nơi có nhiều người Chiêm sinh sống – để tìm hiểu văn hóa của họ.
Han pleide også å besøke landsbyen Bà Già, hvor mange champa-folk bodde, for å lære om deres kultur.


—

Trần Nhật Duật dẹp loạn Đà Giang không cần đổ máu
Trần Nhật Duật pacifiserte opprøret i Đà Giang uten blodsutgytelse

Năm 1280, chúa đạo Đà Giang – Trịnh Giác Mật – nổi dậy chống lại triều đình nhà Trần.
I år 1280 gjorde herskeren over Đà Giang, Trịnh Giác Mật, opprør mot Trần-dynastiet.

Khu vực Đà Giang lúc bấy giờ bao gồm vùng Mộc Châu (Sơn La) và Đà Bắc (Hòa Bình) ngày nay.
På den tiden dekket Đà Giang-området dagens Mộc Châu (Sơn La) og Đà Bắc (Hòa Bình).

Giác Mật là một thủ lĩnh có thế lực, cai quản vùng này trong nhiều năm, nhờ đó có đông đảo quân lính và sự ủng hộ của các bộ tộc địa phương.
Giác Mật var en mektig leder som hadde kontrollert dette området i mange år, og han hadde en stor hær samt støtte fra lokale stammer.

Trong khi đó, nhà Nguyên đang chuẩn bị đưa đại quân xâm lược Đại Việt, khiến triều đình phải nhanh chóng ổn định tình hình trong nước để tập trung chống giặc ngoại xâm.
Samtidig forberedte Yuan-dynastiet en stor invasjon av Đại Việt, og hoffet måtte raskt stabilisere situasjonen i landet for å kunne fokusere på den ytre fienden.

Nhưng không may, rất nhiều tướng tài đã được cử đến nhưng không bình định được cuộc nổi dậy.
Flere dyktige generaler ble sendt for å slå ned opprøret, men ingen klarte å undertrykke det.

Trước tình thế cấp bách, vua Trần Nhân Tông quyết định cử Trần Nhật Duật đến trấn an và chiêu dụ Giác Mật quy phục.
I denne kritiske situasjonen bestemte kong Trần Nhân Tông seg for å sende Trần Nhật Duật for å forhandle med Giác Mật og overtale ham til å overgi seg.

Khi biết tin Trần Nhật Duật được phái đến, Trịnh Giác Mật lo ngại vị tướng tài ba này có thể thuyết phục được dân chúng và làm suy yếu thế lực của mình.
Da Trịnh Giác Mật fikk høre at Trần Nhật Duật var på vei, fryktet han at denne talentfulle generalen ville kunne vinne over folket og svekke hans makt.

Vì vậy, Giác Mật lập kế hoạch ám hại ông.
Derfor planla han å drepe ham.

Hắn sai sứ giả mang thư đến doanh trại của Nhật Duật, trong thư có viết:
Han sendte en utsending til Trần Nhật Duật med et brev som sa:

“Giác Mật không dám trái lệnh triều đình. Nếu ân chủ một mình một ngựa đến, Giác Mật xin ra hàng ngay.”
“Giác Mật tør ikke trosse hoffets ordre. Hvis den ærede herren kommer alene til meg, vil jeg overgi meg umiddelbart.”

Lời lẽ trong thư tỏ ra cung kính nhưng thực chất là một cái bẫy.
Selv om brevet var høflig formulert, var det en felle.

Các tướng dưới quyền Nhật Duật đều nhận ra điều này và ra sức can ngăn, sợ rằng Giác Mật tráo trở sẽ bày mưu hại ông.
Trần Nhật Duậts offiserer forsto faren og prøvde å overbevise ham om ikke å gå, i frykt for at Giác Mật ville svike ham og drepe ham.

Tuy nhiên, Trần Nhật Duật bình tĩnh đáp:
Men Trần Nhật Duật svarte rolig:

“Nếu ta không đi, triều đình sẽ cử một người khác đến làm tướng.
“Hvis jeg ikke drar, vil hoffet sende en annen general.

Khi đó, chiến tranh sẽ xảy ra và dân chúng nơi đây sẽ chịu cảnh binh đao.
Da vil det bryte ut krig, og folket her vil lide.

Nếu ta có mệnh hệ gì, nhà vua sẽ cử người khác đến, nhưng có thể Giác Mật sẽ không còn cơ hội đầu hàng nữa.”
Hvis noe skjer med meg, vil kongen sende noen andre, men kanskje vil ikke Giác Mật få en ny sjanse til å overgi seg.”

Dứt lời, ông một mình một ngựa lên đường, chỉ mang theo một vài tiểu đồng theo hầu.
Med disse ordene satte han seg alene på hesten sin, kun ledsaget av noen få tjenere.

Khi đến doanh trại Giác Mật, ông thấy quân của chúa Đà Giang đã dàn thành nhiều lớp vòng vây, ai nấy đều cầm sẵn vũ khí, ánh mắt nghi hoặc nhìn ông.
Da han ankom Giác Mật sitt leir, så han at opprørshæren hadde satt opp flere rekker med bevæpnede soldater, alle med mistenksomme blikk rettet mot ham.

Nhưng Trần Nhật Duật vẫn ung dung tiến vào, không chút sợ hãi.
Likevel red Trần Nhật Duật fryktløst videre, rolig og selvsikker.

Ông chủ động chào hỏi mọi người bằng chính ngôn ngữ của họ, dùng những phong tục địa phương để bắt chuyện với Giác Mật.
Han hilste på folkene der på deres eget språk og startet samtaler med Giác Mật basert på deres skikker.

Để thể hiện sự hòa đồng, ông còn uống rượu bằng mũi – một phong tục của người bản địa – và ăn bốc bằng tay không như họ.
For å vise at han ønsket fred, drakk han til og med vin gjennom nesen – en lokal skikk – og spiste med hendene, akkurat som dem.

Hành động này khiến Giác Mật và các thuộc hạ vô cùng bất ngờ, dần dần chuyển từ nghi kỵ sang quý mến.
Denne gesten overrasket Giác Mật og hans menn, og etter hvert ble de mer vennlig innstilt mot ham.

Sau cuộc gặp gỡ, Nhật Duật trở về doanh trại của mình.
Etter møtet dro Trần Nhật Duật tilbake til sin leir.

Không lâu sau, Trịnh Giác Mật dẫn cả gia đình cùng quân lính đến xin quy phục.
Kort tid etter kom Trịnh Giác Mật med sin familie og sin hær for å overgi seg.

Nhờ tài trí và sự khéo léo của Trần Nhật Duật, nhà Trần không tốn một mũi tên mà vẫn bình định được Đà Giang, giúp triều đình yên ổn biên giới phía Tây Bắc để tập trung chống quân Nguyên.
Takket være Trần Nhật Duậts kløkt og diplomatiske ferdigheter klarte Trần-dynastiet å pacifisere Đà Giang uten å måtte bruke våpen, og de kunne dermed sikre stabilitet i det nordvestlige grenselandet og fokusere på Yuan-trusselen.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, Trần Nhật Duật đưa Giác Mật cùng gia đình về Thăng Long bái kiến nhà vua.
Etter å ha fullført oppdraget, eskorterte Trần Nhật Duật Giác Mật og hans familie til Thăng Long for å møte kongen.

Triều đình rất tán dương công lao của ông.
Hoffet berømmet ham for hans innsats.

Sau này, vua Trần Nhân Tông quyết định tha cho Giác Mật, cho phép ông quay về Đà Giang, nhưng giữ vợ con ông lại kinh thành.
Kong Trần Nhân Tông bestemte seg for å benåde Giác Mật og tillot ham å returnere til Đà Giang, men beholdt hans kone og barn i hovedstaden.

Nhờ tài trí của Trần Nhật Duật, biên giới phía Tây Bắc yên ổn, giúp nhà Trần tập trung đánh giặc Nguyên.
Takket være Trần Nhật Duậts intelligens og diplomati var den nordvestlige grensen sikret, noe som gjorde det mulig for Trần-dynastiet å konsentrere seg om kampen mot Yuan-invasjonen.